Мартин Хеллман
Мартин Эдвард Хеллман (англ. Martin Edward Hellman; 1945-жылы 2-октябрь) - америкалык криптолог, Уитфилд Диффи жана Ральф Меркл менен бирге ачык кирүү мүмкүндүгү бар криптографияны ойлоп чыгарганы менен белгилүү. Хеллман компүтер маалыматтардын купуялуулугу маселесине ири салым кошкон, ал мүмкүн боло турган өзөктүк коркутуулардын ийгиликзидигине тобокелдиктердин анализин колдонгон жана (2016-жылдын июль айынын маалыматтарына карай) жубайы менен кошо мекенинде күрөштөрдү токтотуулар баардык дүйнө жүзүнө тынчтык алып келээри жөнүндө китеп жазып жатканы белгиленген.
Өмүр таржымалы
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Илимий ишмердиги
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Ачык кирүү мүмкүндүгү бар криптография
[түзөтүү | булагын түзөтүү]1976-жылы Хеллман жана Уитфилд Диффинин New Directions in Cryptography (кырг. Криптографиянын жаңы багыттары) макаласы жарыкка чыккан. Ал криптографиянын ачык кирүү мүмкүндүктүн жайылуу маселесин чечүүгө жардам берген ачык кирүү мүмкүндүгү бар криптографиянын жайылтуусунун жаңы ыкмасын сунган. Хеллман, Мерклдин айрым салымы үчүн ыкманы Диффи-Хеллман-Меркл ачкычтар алмашуу деп атууга керектигини далилдесе дагы ыкма Диффи-Хеллмандын ачкычтар алмашуу ыкмасы катары таанымал болгон. Бул макала шифрлөө алгоритминин жаңы түрүнүн – симметриясыздык ачкычтардын алгоритминин өнүгүүсүнө түрткү берген. Хеллман менен Диффи 2000-жылы ачык кирүү мүмкүндүгү бар криптография жана криптографияны илимий изилдөөлөрдүн толук укуктуу жааты деп далилдегендери үчүн сыйлык алып кийин Маркони кеңешинин мүчөсүнүн наамына ыйгарылган, ошондой эле алар ушул эле эмгеги үчүн 2015-жылы Түриң сыйлыгына ээ болгон.